Mocht  je vragen op de lijst hebben beantwoord met een cijfer vijf of hoger, dan is dat een vertaling van de weerstand die de grens bepaalt voor wat ten aanzien van dat onderdeel mogelijk is in jouw leven. Je brein zal er namelijk alles aan doen om al je acties in lijn te houden met wat je gelooft. Het is goed hier een tijdje over na te denken en dat ook naar andere aspecten van je leven te vertalen. Behoefte om te reageren? Voel je vrij om je reactie via de contactpagina naar me toe te sturen.

Als je inziet dat wanneer je de resultaten in je leven wilt veranderen, je dus je gedachten moet veranderen, heb je het "spel" door, gelijk aan een goede tuinman die begrijpt dat hij zijn aandacht op de wortels van een boom moet richten als hij beter fruit wil verwachten. 

Simpel Maar Niet Eenvoudig.

Met het vaststellen en accepteren van de waarheid dat onze gedachten de resultaten in ons leven bepalen, zijn we er nog niet. Vraag is, waarom denken we wat we denken? Waar komen al die gedachten vandaan die blijkbaar een rem zetten op mijn ervaringen en resultaten, en - nog beter - hoe verander ik die?

Maar meer is nodig voor we succesvol aan verandering kunnen werken.

Wat we geleerd hebben in het leven van onze opvoeders, familie, leraren, collega's enz. is een belangrijke factor voor hoe we denken, maar dekt niet de hele lading. Een tweede belangrijke factor is wat we kennen als onze persoonlijkheid. Waar het op neerkomt is dat onze persoonlijkheid de vorm van onze ervaringen bepaalt en dat wat we geleerd hebben, zoals hiervoor omschreven, de inhoud.

Een voorbeeld.

Een perfectionist gaat in de regel heel anders om met geld dan een levensgenieter. De eerste verzamelt graag en beperkt de uitgaven terwijl de tweede het geld makkelijker uitgeeft en de dag waarop het salaris binnenkomt vaak net een week te laat is.

Vorm is nogal bepalend voor de inhoud, ofwel onze persoonlijkheid bepaalt in grote mate de "geur en kleur" van onze gedachten. 

Als dit zo is, ligt het dan niet voor de hand dat we niet alleen inzicht te krijgen over wat we hebben geleerd als juist en waar te geloven over onszelf en de wereld waarvan geld een belangrijk onderdeel vormt? Ik vind van wel.

Inzicht verwerven in onze persoonlijkheid wordt in veel sectoren van onze samenleving als waardevol gezien. Er bestaan vele soorten persoonlijkheidstesten die afwisselend verguisd en bejubeld worden. Kortgezegd ben ik op zoek gegaan naar een persoonlijkheidstest die wetenschappelijk is onderbouwd, en die heb ik gevonden in het Neurogram.

Cybernetic Big Five Theory (CB5T)

Voor de wetenschappelijke onderbouwing van het Enneagram is aansluiting gezocht bij de Cybernetic Big Five Theory, de meest erkende psychologische theorie over persoonlijkheid. Dit model gaat ervan uit dat we allemaal ter wereld zijn gekomen met een leermachine in ons brein dat niet volledig blanco is, maar voorzien is van evolutionair, ofwel ingebakken gedragspatronen (EGP). Je zou dit voor het gemak kunnen vergelijken met de default setting ofwel de standaard fabrieksinstellingen wanneer je een bijvoorbeeld een laptop aanschaft.

Kern van de Cybernetic Big Five Theory is dat het alle persoonlijkheidskenmerken terugbrengt tot vijf basisbegrippen (vijf ingebakken evolutionaire gedragspatronen) die betrekking hebben op intern gedrag, gevoed door emotie, motivatie en cognitie, en extern gedrag dat zich uit in de volgende basisbegrippen.

1. Agreeableness; hoe makkelijk ben je in de omgang?
2. Conscientiousness; de mate waarin je doelmatig bent of ongeremd.
3. Openness; de mate waarin je open staat voor ervaringen of redeneringen.
4. Extraversion; de mate waarin je roekeloos bent of juist risicomijdend.
5. Neuroticism; de snelheid waarmee je tussen stress en ontspanning heen en weer beweegt.
   
   

De mate waarin bovenstaande begrippen van toepassing zijn verschilt uiteraard van persoon tot persoon, en zijn uiteindelijk verantwoordelijk voor het kleur en vorm geven aan iemands persoonlijkheid. De termen "evolutionair" en "ingebakken" geven aan hoe zeer ze in principe net zo onveranderlijk zijn als lichaamskenmerken zoals de kleur van je ogen of de kleur van je huid.

Dit betekent overigens niet dat je met de dooddoener "zo ben ik nu eenmaal" al je gedrag kunt rechtvaardigen. De laatste van de vijf basisbegrippen, Neuroticism, is wel namelijk wel degelijk te trainen ofwel te kneden, waardoor de expressie of uiting van de overige vier sterk kan worden beïnvloed.

Fun Fact

De Cybernetic Big Five Theory (CB5T) is overigens voortgekomen uit de Personality Neuroscience die liet zien dat wanneer gebruik gemaakt wordt van een fMRI-scan, mensen die hetzelfde scoren op een Big Five test, eenzelfde soort biologische hardware structuur hebben.

Cybernetic toegelicht

Cybernetica is een manier om het gedrag van mens en machine inzichtelijk te maken. Alles wat erop gericht is om op de een of andere manier een doel te verwezenlijken kan cybernetisch worden weergegeven. Cybernetica is alleen geïnteresseerd in hoe het gedrag of de uitkomst verandert als gevolg van het invoeren van nieuwe informatie. Cybernetica maakt met andere woorden gebruik van het bekende systeem van feedback. Omdat het gedrag van de mens zelden logisch is kun je niet anders dan cybernetica gebruiken.

Wie of Wat stuurt je doelen?

De evolutionaire gedragspatronen die op ons van toepassing zijn vormen de eerste stimulans voor de doelen die we in ons leven nastreven. Het zijn in feite overlevingsstrategieën, ofwel manieren waarop we met de complexiteit van onze samenleving omgaan. Noodzakelijk voor het overleven en floreren in een samenleving is het kunnen aanwenden van factoren als variatie en flexibiliteit.

Dit is waar het in de meeste gevallen bij de mens aan schort. Door onze starheid, die naarmate we ouder worden meestal toeneemt, ondervinden we steeds meer moeite om ons tijdig, effectief en doelgericht aan te passen aan wijzigende omstandigheden.  

EGP's in combinatie met wat we geleerd hebben te geloven als juist en waar.

Maar EGP's zijn niet de enige factoren die bepalen welke doelen je nastreeft. Op de vorige pagina en aan het begin van deze pagina hebben we besproken wat bekend staat als associatief  en instrumenteel leren. Naast EGP's beïnvloeden en sturen zij dus elke dag je gedrag.

De eerste vorm heet ook wel Pavloviaans leren. Als we iets waarnemen en tegelijk iets anders waarnemen, dan leert het brein al snel het een met het ander te associëren. Instrumenteel leren heeft betrekking op ons gedrag en gaat ervan uit dat een bepaald gedrag toeneemt wanneer er een positieve consequentie op volgt en afneemt bij een negatieve consequentie.  

Wat associatief en Instrumenteel leren gemeenschappelijk hebben is dat ze ons gedrag beïnvloeden. Basis voor beiden zijn onze dagelijkse ervaringen met mensen en situaties. Maar al te vaak komt het erop neer dat we ons in het leven op grond van associatief en instrumenteel leren kanten op laten sturen die we eigenlijk helemaal niet willen en dus tegen onze natuur ingaan. 

Het is voor het bepalen van de juiste koers daarom belangrijk regelmatig een inventarisatie te maken van je leven en uit te zoeken welke van je doelen voortkomen uit je EGP en welke van jouw doelen zijn gevormd door associatief en instrumenteel leren.

Het samenbrengen van het Enneagram en CB5T

Het CB5T heeft een belangrijk nadeel; het is een statisch model, waarmee wordt bedoeld dat het geen rekening houdt met iemands gedrag onder invloed van stress, ontspanning, of afwezigheid van de twee; de neutraalstand. Dat is waar het Enneagram behulpzaam is omdat dit model dat wel doet.  Voor het samenbrengen van beide modellen werd een nieuw model bedacht met de naam Neurogram. 

Een belangrijk kenmerk van het Neurogram is dat het mensen niet in typen verdeelt, maar inzicht geeft welk type het meest bruikbaar is om de EGP van jezelf en die van anderen te onderkennen. De aandacht gaat dus uit naar de EGP’s in het brein die het zeer waarschijnlijk maken dat mensen met een dergelijk brein ook daadwerkelijk het bijbehorende gedrag laten zien.

Daarbij gaat het Neurogram dus alleen over de vorm en niet over de inhoud. De vorm bepaalt het perspectief waarmee we naar de wereld kijken. Met inhoud wordt bedoeld hoe we invulling geven aan een bepaalde rol of hoedanigheid.    

Als je dat een goed idee vindt en wanneer je  jezelf belangrijk genoeg vindt om een leven met (minder dan) gemiddelde resultaten achter je te laten voor een succesvol en plezierig leven, ga dan naar deze pagina om te lezen hoe jij je voordeel kunt doen met onze samenwerking.